Kompüter təchizatlarında ana plata üstündə olan və mövqe etibarilə çox kiçik olmasına qarşı
funksional cəhətdən kompüterin ən əsas parçası olan bu cihaz ilə kompüterin açılış zamanı
etməli olduğu bütün əmrlər və donanımsal olaraq edilməsi lazım olan bütün əməliyyatları
nəzarət edən və nizamlamaları üzərindən edən bir parçadır. Yəni kompüter açılarkən hansı
cihazların hansı sıraya görə oxunması lazım olduğunu, hansı kartların işləyib
işlədirilməyəcəyni və ya hansı cihaza nə qədər gərginlik verilməsi lazım olduğu kimi
mövzularla birlikdə daha bir çox tətbiqi edə bilən bir parçadır Basic Input - Output System
(Təməl giriş Çıxış Sistemi) adından törədilmişdir
BIOSin funksiyası
->Kompüter açılarkən hansı cihazların hansı sıraya görə oxunması lazım olduğunu ->Hansı kartların işləyib işlədirilməyəcəyni -> Hansı cihaza nə qədər gərginlik verilməsi, lazım olduğu kimi mövzularla bir çox tətbiqi
edə bilən parçadır.
Post Ekranı Necə Açılar?
Güc düyməsini basıldıqdan sonra BIOSin kompüteri sınadığı bir ekran qarşımıza
gelir.Ekrandaki ifadəyə görə klavyedeb DEL düyməsinə basılar.
Post ekranında prosessorun sürəti, yaddaş miqdarı və məlumat saxlama cihazı olur.
Bios'da Edilən dəyişikliklər
Bios parametrlərini dəyişdirdiğimizdə bu parametrlər CMOS deyilən bir yaddaş növünə
qeydedilir.Bir batareya ilə CMOS davamlı bəslənir və yazılan parametrlər burada davamlı qalar.
Boot Əməliyyatı
Bütün izah edilən mərhələlər atlatıldıktan sonra əməliyyat sistemi yüklənməyə başlanar
Əlbəttə bu mərhələdə açılış üçün istifadə edilən sıralama nəzərə alınır Əgər
açılış sırası 'A, C, CD-ROM' şəklində isə ilk əvvəl disket sürücü yuvası nəzarət edilir
Sırasıyla açılış zamanı bütün cihazlar əməliyyat sistemi üçün lazım olan faylları ehtiva
etmirsə bu vəziyyətdə ekrana səhv xəbərdarlığı gəlir
Əməliyyat sistemi açıldıqdan sonra BIOSin dövrə xarici qaldığını düşünürsünüzsə
aldanırsız. Müəyyən bir tətbiq, prosessoru dövrəyə salmaq istədiyində xüsusi bir siqnal
göndərir Prosessor BIOS məlumatını araşdıraraq məlumat göndərməkdə olan bir komponent olub
olmadığını nəzarət edə.Məsəl üçün məlumat girişi olduğu müddətcə klaviaturadan gələn
siqnallar da bu şəkildə göndərilir Prosessor və yaddaş bu sayədə məlumat ünsiyyətini sağlam
şəkildə həyata keçirir.
Səhv Bios GMT Sistemə Zərər verər mi?
BIOS altındakı bəzi nizamlarda dəyişiklik edilməsi sistem komponentlərinin zərər görməsinə
səbəb ola bilər Xüsusilə yeni nəsil anakartlarda iştirak edən prosessor və yaddaş gərginlik
parametrləri, son dərəcə təhlükəli nəticələr doğura bilər Məsələn bu dəyərlərin 05 Volt
artırılması belə prosessorun yanmasına səbəb ola bilər Bunun yanında yüksək tezliklərdə
işləyən və olduqca çox istilənən prosessorların istilik dəyərləri çox yaxşı şəkildə
təqib edilməlidir Çox anakartta iştirak edən istilik idarəçi BIOS altındakı parametrlərlə
nəzarət Bu nizam sayəsində istilik dəyəri müəyyən bir dəyəri artıq sistemin bağlanması
təmin edilə Bu nizam hissəsindəki eşik sərhəd dəyəri 70 C ikən dəyişiklik edilib tamamilə
dövrə xarici qalması təmin edilsə prosessorun qızaraq yanması ehtimalı ola bilər Əlbəttə bu
nəticənin olması üçün prosessor feni nasazlanması ya da yerindən oynaması lazımlıdır ..
